Συνεχίζουμε σήμερα την παρουσίαση της πιο ριζοσπαστικής και «προκλητικής» μεθόδου της παγκόσμιας μελισσοκομίας, με την έννοια ότι αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για τον μελισσοκόμο, αφού θέλει αποφασιστικότητα και γενναιότητα για να εφαρμοστεί. Της μεθόδου της τροφαποθήκης, έτσι όπως την εξέλιξε και την εφάρμοσε για 20 συνεχόμενα χρόνια ο αμερικανός μελισσοκόμος Γ. Ντέμουθ στο μελισσοκομείο του. Βρισκόταν σε τόσο μεγάλη απόσταση που μπορούσε να το επισκέπτεται μια φορά τον χρόνο και να ασχολείται με τα μελίσσια του μόνο για 30 ημέρες, πετυχαίνοντας πάντα σοδιές πολύ μεγαλύτερες από αυτές που πετύχαινε προηγουμένως με άλλες μεθόδους εκμετάλλευσης. Αφήστε που εφαρμόζοντας αυτές,έπρεπε να βρίσκεται συνεχώς... δίπλα στα μελίσσια του.
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι χρησιμοποίησης της τροφαποθήκης, αλλά θεωρούμε πως δυο από αυτές είναι πιο κοντά στις ελληνικές συνθήκες ανθοφορίας και θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από τους έλληνες μελισσοκόμους.
Πρώτος τρόπος.
Η τροφαποθήκη, όπως έχουμε εξηγήσει, παραμένει σαν δεύτερο πάτωμα πάνω στον εβρυοθάλαμο, γεμάτη μέλια, αποτελώντας στην ουσία ένα ενιαίο σύνολο με αυτόν, αφού δεν παρεμβάλεται κάποιο βασιλικό διάφραγμα μεταξύ των δυο. Με δυο πατώματα στη διάθεση του, το μελίσσι, τόσο το καλοκαίρι, όσο και το φθινόπωρο αποταμιεύει το μέλι που συλλέγει κυρίως στο πάνω πάτωμα. Έτσι η μάνα, την άνοιξη που επιταχύνει τις γέννες της, έχει στη διάθεσή της πολύ χώρο να εναποθέσει τα αυγά της, τόσο στο κάτω, όσο και στο πάνω πάτωμα, που έχει και αυτό αρχίσει να μισοαδειάζει, αφού οι μέλισσες έχουν καταναλώσει ένα μεγάλο μέρος από τα αποθέματα μελιού που είχε. Αυτός ο μεγάλος και άνετος χώρος των δυο πατωμάτων, από την άλλη μεριά, προσφέρει άνεση κινήσεων και άπλα στις μέλισσες της κυψέλης, και με τον τρόπο αυτόν απομακρύνονται οι πιθανές τάσεις για σμηνουργία του μελισσιού.(Σχήμα1)
Σαν φτάσει το καλοκαίρι και αρχίσει να δίνει η μεγάλη ανθοφορία-στόχος, τοποθετούμε ένα βασιλικό διάφραγμα πάνω από το διώροφο μελίσσι μας και από πάνω βάζουμε ένα ή δυο πατώματα ακόμα αν οι συνθήκες το απαιτούν. Το μεγάλο, σε δύναμη και απόδοση, αυτό μελίσσι μας, θα μπορέσει να ξαναγεμίσει την τροφοαποθήκη και να συμπληρώσει επί πλέον και ένα ή δυο ακόμα πατώματα, ανάλογα με την ανθοφορία.(Σχήμα 2)
Όταν τελειώσει η ανθοφορία αυτή αφαιρούμε τα επί πλέον πατώματα που προσθέσαμε και έτσι το μελίσσι μας παραμένει και πάλι όπως ήταν στην αρχή, δηλαδή διώροφο, χωρίς ενδιάμεσο διάφραγμα. Αν τώρα οι συνθήκες είναι ευνοϊκές και υπάρξει κάποια καλή φθινοπωρινή ανθοφορία, μπορούμε να προσθέσουμε και πάλι ένα πάτωμα, αφού φυσικά παρεμβάλουμε βασιλικό διάφραγμα, και να κάνουμε έναν δεύτερο τρύγο, όταν η ανθοφορία αυτή θα έχει τελειώσει.(Σχήμα 3)
Στην περίπτωση αυτή μάλιστα, έχουμε τη δυνατότητα να αφαιρέσουμε και κάποια πλαίσια με καλοκαιρινό μέλι που έχουμε αφήσει στην τροφαποθήκη, αν κρίνουμε πως το μέλι αυτό είναι μεγαλύτερης εμπορικής αξίας από το φθινοπωρινό μέλι (θυμάρι και ρείκι για παράδειγμα). Είναι αυτονόητο, βέβαια, πως σε μια τέτοια περίπτωση θα συμπληρώσουμε τα κενά με άδειες κτισμένες κηρήθρες. Το μελίσσι μας θα συμπληρώσει τα πλαίσια αυτά με μέλι και έτσι η τροφαποθήκη θα ξαναγεμίσει και θα είναι έτοιμη να προσφέρει τις «υπηρεσίες» στις μέλισσές μας, το χειμώνα που έρχεται, αλλά και την επόμενη άνοιξη. Με τον τρόπο αυτόν ο κύκλος θα επαναληφθεί.
Δεύτερος τρόπος.
Ο δεύτερο τρόπος με τον οποίον μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τροφαποθήκη, έχει το πλεονέκτημα πως μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε και μια αυτόματη ανανέωση της βασίλισσάς του μελισσιού μας.
Όπως περιγράψαμε πιο πάνω, την άνοιξη και το καλοκαίρι, η μάνα επεκτείνει το γόνο της και στα δυο πατώματα, δηλαδή και στον εμβρυοθάλαμο και στην τροφαποθήκη. Μόλις λοιπόν, αρχίσει η βασική καλοκαιρινή ανθοφορία, αφαιρούμε την τροφαποθήκη και την τοποθετούμε δίπλα ακριβώς από τον εμβρυοθάλαμο, πάνω σε δική της φυσικά βάση.
Φροντίζουμε όμως η μάνα να παραμείνει στον εμβρυοθάλαμο και η είσοδός των δυο αυτών κυψελών να έχει την ίδια κατεύθυνση. Επειδή η τροφαποθήκη μας έχει πολλά μέλια, της μικραίνουμε την είσοδο για να προλάβουμε τυχόν λεηλασίες και όπως θα περίμενε κανείς, αυτή τώρα έχει γίνει παραφυάδα και μπορεί άνετα να φτιάξει μια δική της βασίλισσα. Αν όμως αφήσουμε να συμβεί αυτό, οι βασίλισσες που θα προκύψουν θα είναι ορφάνιας και όχι τόσο καλές, όσο άλλες που θα μπορούσαμε να έχουμε δημιουργήσει, μετά από επιλογή εμείς, από τις προηγούμενες ημέρες. Ένας καλός τρόπος θα ήταν να δώσουμε στην παραφυάδα αυτή εκλεκτά βασιλικά κελιά, πιο ώριμα από αυτά που θα δημιουργήσει η ίδια. Έτσι, οι βασίλισσες που θα προκύψουν από αυτά, θα καταστρέψουν όσα βασιλικά κελιά ορφάνιας τυχόν έχουν δημιουργηθεί.
Επιστρέφοντας, τώρα, στον εμβρυοθάλαμο, μετά τον χωρισμό, του τοποθετούμε ένα βασιλικό διάφραγμα και πάνω σε αυτό ένα ή δυο πατώματα. (Σχήμα 4)
Όταν θα έχει τελειώσει η καλοκαιρινή ανθοφορία, αφαιρούμε τα όποια πατώματα έχουμε βάλει στον εμβρυοθάλαμο και τον ξαναενώνουμε με την παραφυάδα που έχει νέα βασίλισσα. Η ένωση γίνεται με όλες τις ενδεδειγμένες προφυλάξεις (μέθοδος εφημερίδας) και οι δυο βασίλισσες θα ρυθμίσουν τα μεταξύ τους θέματα, επικρατώντας η καλύτερη, που συνήθως τυχαίνει να είναι και η νεώτερη.
Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση αυτής της μεθόδου, έχουμε την πεποίθηση πως θα συμφωνήσετε μαζί μας πως, από πλευράς χειρισμών, είναι η πιο εύκολη μέθοδος που σας έχουμε περιγράψει μέχρι σήμερα. Έχει όμως και μια τεράστια δυσκολία! Όχι στους χειρισμούς, μα στον ίδια την ανθρώπινη φύση, που συνήθως χαρακτηρίζεται από πλεονεξία και απληστία!
