Οι φρεσκοκτισμένες κηρήθρες είναι ίσως το πολυτιμότερο μελισσοκομικό μας κεφάλαιο – μετά από τα μελίσσια μας, φυσικά. Ιδιαίτερα για τους νέους μελισσοκόμους, η απόκτηση κτισμένων πλαισίων μπαίνει αναγκαστικά σε πρώτη προτεραιότητα, αφού η έλλειψη τους, τους δυσκολεύει πολύ στους διάφορους χειρισμούς που καλούνται να κάνουν, για την ανάπτυξη των παραφυάδων τους και την αύξηση του μελισσοκομείου τους.Σήμερα λοιπόν, θα ασχοληθούμε με αυτό ακριβώς το θέμα και θα αποκαλύψουμε κάποια μικρά μυστικά που, αν τα εφαρμόσουμε, θα επιταχύνουν την δημιουργία του πολύτιμου αυτού «υλικού» και θα μας βοηθήσουν να το αποκτήσουμε… σε χρόνο ρεκόρ.
Πριν όμως να προχωρήσουμε σε αυτό, θεωρούμε απαραίτητο να κάνουμε μια γρήγορη αναφορά σε κάποια χαρακτηριστικά αλλά και στις συνθήκες δημιουργίας, των κελιών μιας κτισμένης κηρήθρας, μα και ολόκληρης της κηρήθρας.
Να υπενθυμίσουμε, κατ αρχάς, πως σε κάθε κηρήθρα υπάρχουν και από τις δυο πλευρές 6900 εξάγωνα κελιά. Το εξάγωνο σχήμα είναι εκείνο που, με ακριβείς μαθηματικούς υπολογισμούς, εκμεταλλεύεται κατά τον ποιο αποδοτικό τρόπο μια επιφάνεια. Με άλλα λόγια μια συγκεκριμένη επιφάνεια χωράει περισσότερα εξάγωνα σχήματα από οποιαδήποτε άλλα – όπως τρίγωνα, τετράγωνα, κυκλικά κλπ, της ίδιας χωρητικότητας. Φαίνεται λοιπόν, πως αυτό το «γεωμεκτικό» μυστικό το γνωρίζει καλά η μέλισσα και με βάσει αυτό το μυστικό, έχει επιλέξει να χτίζει τα κελιά της για να εξοικονομεί χρόνο, χώρο και μέλια!
Από πλευράς χωρητικότητας, τα 6900 κελιά μιας κηρήθρας χωράνε:
6900 άτομα γόνου ή 3000 γραμμάρια μέλι ή 1100 γραμμάρια γύρης και 2000 μέλισσες.
Για να κτίσουν τη κάθε κηρήθρα, οι μέλισσες παράγουν και χρησιμοποιούν 100 γραμμάρια κεριού, περίπου. Από την άλλη μεριά, για να γίνουν τα 100 αυτά γραμμάρια, οι μέλισσες καταναλώνουν γύρω στο ένα κιλό μέλι ή υποκατάστατο αυτού, όπως είναι το σιρόπι της τροφοδοσίας.
Ας δούμε τώρα, κάτω από ποιες προϋποθέσεις παράγει η μέλισσα κερί και ποιες συνθήκες πρέπει να επικρατούν για την έκκρισή του, και το κτίσιμο των κελιών.
- Να υπάρχουν πολλές εργάτριες ηλικίας 12-18 ημερών – σε αυτή την ηλικία γίνονται κτίστριες, με βάση τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας τους!
- Να μπορούν να δημιουργήσουν μια θερμοκρασία εργασιακού περιβάλλοντος από 33 έως 36 βαθμούς.
- Να έχουν στη διάθεσή τους άφθονα αποθέματα τροφών, αφού όπως αναφέρουμε και πιο πάνω, για το κτίσιμο κάθε κηρήθρας, οι μέλισσες πρέπει να καταναλώσουν 1 ολόκληρο κιλό τροφής!
- Τις πραγματικές ανάγκες του μελισσιού σε νέες κηρήθρες, όπως σε περίοδο έντονης ωοτοκίας της μάνας, έντονης συλλογής νέκταρος ή έντονης συλλογής μελιού – την άνοιξη δηλαδή, που συμβαίνουν όλα αυτά μαζί. Θα πρέπει να αναφερθεί πως σε περιόδους «φτωχών αγελάδων», οι μέλισσες καλύπτουν τις επιτακτικές ανάγκες του μελισσιού σε κερί – όπως είναι το σφράγισμα των κελιών του γόνου – επεξεργαζόμενες και ανακυκλώνοντας το κερί που ήδη υπάρχει, πάνω στα πλαίσια.
Την άνοιξη λοιπόν δημιουργούνται όλες οι κατάλληλες συνθήκες για να χτίσουν οι μέλισσες μας κηρήθρες και αυτή την εποχή θα πρέπει και εμείς να εκμεταλλευτούμε για να τις βοηθήσουμε να επισπεύσουνε αυτό τους το έργο, και να μας δημιουργήσουμε αυτάρκεια αυτού του πολύτιμου υλικού!
Εξ άλλου, η άνοιξη είναι και η εποχή που συνήθως δεν κυνηγάμε κάποια συγκεκριμένη ανθοφορία, ούτε προσδοκάμε κάποια σοδιά. Αντίθετα, τότε είναι που αναπτύσσουμε τα μελίσσια μας και τα τροφοδοτούμε εντατικά για να δυναμώσουν και να είναι έτοιμα τη στιγμή της κυρίας ανθοφορίας-στόχο.
Επιλέγουμε λοιπόν αυτή ακριβώς την εποχή για να «εξαναγκάσουμε» τα δυνατά μας μελίσσια να κτίσουν πλαίσια που στη συνέχεια θα τοποθετήσουμε στα ποιο αδύνατα ή στις παραφυάδες που θα έχουμε κόψει, για να τα βοηθήσουμε.
Αυτό γίνεται με την αφαίρεση κτισμένων πλαισίων, την τοποθέτηση φύλλων κηρήθρας και την αφαίρεσή τους και πάλι μετά από 4-5 μέρες. Στη θέση αυτών που αφαιρούμε συνεχίζουμε να βάζουμε άκτιστα φύλλα και επαναλαμβάνουμε τον κύκλο από την αρχή. Αν για κάποιο λόγο, ο ρυθμός αυτός κατασκευής κτισμένων κηρήθρων δεν μας ικανοποιεί, τότε υπάρχει λύση να πετύχουμε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα και μεγαλύτερη παραγωγή, με τον εξής τρόπο.
Βρίσκουμε ένα πολύ δυνατό δεκάρι μελίσσι με νέα και δραστήρια μάνα, το απομακρύνουμε και στη θέση του βάζουμε μια άδεια κυψέλη.
Τινάζουμε όλο το πληθυσμό του μέσα σε αυτή την άδεια κυψέλη, στην οποία βάζουμε μόνο ένα πλαίσιο με ανοιχτό γόνο και άλλα 5-6 άκτιστα. Τροφοδοτούμε το μελίσσι αυτό μέρα παρά μέρα με σιρόπι, για όσο διάστημα κρίνουμε σκόπιμο. Η ποσότητα και ο χρόνος τροφοδοσίας, θα εξαρτηθούν από πολλά πράγματα όπως τις καιρικές συνθήκες, τη δύναμη του μελισσιού και κυρίως τις υπάρχουσες ανθοφορίες.
Το μελίσσι αυτό, με την κατάλληλη φροντίδα, θα αποκτήσει γρήγορα τη ζωντάνια του και σε μερικές βδομάδες θα είναι και πάλι ένα δυνατό μελίσσι.
Τα εννέα κτισμένα και γεμάτα γόνο και προμήθειες πλαίσια που θα εξοικονομήσουμε από αυτό το χειρισμό, θα τα μοιράσουμε σε κάποια αδύνατα μελίσσια που με το τρόπο αυτό θα πάρουν γρήγορα τα πάνω τους.
Όμως, η δημιουργία φρεσκοκτισμένων κηρήθρων δεν γίνεται μόνο για να βοηθήσουμε τα αδύνατα και νεαρά μας μελίσσια, μα πρέπει να γίνεται και για την περιοδική αντικατάσταση των παλαιών, μαυρισμένων και γερασμένων πλαισίων, που έχουν κλείσει τον κύκλο της ζωής τους και πρέπει να τις αποσύρουμε.
Σύμφωνα με την άποψη πολλών ειδικών, οι κηρήθρες πρέπει να αντικαθιστώνται κάθε τρία χρόνια. Στην πράξη οι περισσότεροι μελισσοκόμοι προχωρούν στην αντικατάσταση των κηρήθρων τους κάθε έξι με επτά χρόνια, χρόνος εξαιρετικά μεγάλος που μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα, όπως τη μετάδοση ασθενειών, το θόλωμα του μελιού και την μη κανονική ανάπτυξη των μελισσών που θα γεννηθούν και θα εκκολαφθούν μέσα σε αυτό.
Ο καθένας από εμάς μπορεί να φανταστεί τις αιτίες που προκαλούν τους κινδύνους που αναφέρουμε ποιο πάνω, για αυτό το λόγο, θεωρούμε απαραίτητο, η αντικατάσταση των παλιών πλαισίων, να γίνεται κάθε πέντε χρόνια το αργότερο, για να έχουμε ο κεφάλι μας ήσυχο.
Επιμέλεια: Μανόλης Δερματης, ερευνητής μελισσοκόμος, συγγραφέας του βιβλίου “Η Ιστορία Μιας Βασίλισσας“
Πηγή: [orinimelissa.blogspot.gr]
