Χειμώνας, κρύο τσουχτερό, η διάρκεια της ημέρας μικραίνει, ακόμη και οι μελισσοκόμοι δεν μπορούν να ανοίξουν τις κυψέλες για να δούνε τι γίνεται στο εσωτερικό τους. Η ζωή των μελισσών αυτήν την περίοδο παραμένει ένα μυστήριο!
Αρκετές φορές έχει ακουστεί το ερώτημα: Τι κάνουν άραγε οι μέλισσες τον χειμώνα; παίρνοντας συνήθως διάφορες λανθασμένες απαντήσεις όπως ότι πέφτουν σε χειμερία νάρκη ή ότι πεθαίνουν.
Οι μέλισσες φυσικά δεν πεθαίνουν και δεν πέφτουν σε χειμερία νάρκη, απλά ζουν μέσα στην κυψέλη τους. Παραμένουν λοιπόν εντός της κυψέλης σε μια κατάσταση ησυχίας, κατα την διάρκεια της οποίας εξακολουθούν να καταναλώνουν τροφή και να κάνουν ελαφρές κινήσεις, ενώ τα ζώα που πέφτουν σε λήθαργο όπως η αρκούδα, τα φίδια κτλ, παραμένουν όλο το χειμώνα σε κατάσταση τέλειας νάρκης και αναισθησία, χωρίς να τρώνε και χωρίς να κοινούνται
Τι κάνουν λοιπόν μέσα στην κυψέλη όταν έξω έχει πολύ κρύο; Συσπειρώνονται όλες μαζί σχηματίζοντας μια σφαίρα, την γνωστή μελισσόσφαιρα. Η κίνηση του σώματός τους δημιουργεί μια ζεστασιά, κρατώντας την βασίλισσά τους στο κέντρο αυτής της σφαίρας, δημιουργώντας μια θερμοκρασία περίπου στους ±32 °C, η οποία ποικίλει και εξαρτάται από διάφορους περιβαλλοντικούς και άλλους παράγοντες.
Για την επιβίωση του μελισσιού είναι απαραίτητη η ύπαρξη τροφής μέσα στην κυψέλη η μη ύπαρξη υγρασίας και όλα τα αλλά τα αναλαμβάνουν οι ίδιες .
Η μεταφορά της τροφής από μέλισσα σε μέλισσα γίνεται με τροφάλλαξη . Οι μέλισσες κάθε 12 περίπου ώρες αλλάζουν θέση δηλαδή αυτές που ήταν στο περίβλημα της σφαίρας κινούνται προς τα μέσα και το αντίθετο.
Οι μέλισσες ανήκουν στη κατηγορία των ετερόθερμων εντόμων, επηρεάζονται δηλαδή από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
Σε θερμοκρασίες κάτω από 12-14°C οι συλλέκτριες κατά κανόνα δεν πετούν, αρχίζουν να σχηματίζουν μελισσόσφαιρα ακόμη και εάν υπάρχει πλούσια ανθοφορία έξω .
Η βασίλισσα παύει να γεννάει αυγά διότι για την επώαση τους αλλά και για την ανάπτυξη του γόνου απαιτείται θερμοκρασία στο γόνο 35±1°C.
Επίσης σε μερικές περιοχές (κυρίως νότια Ελλάδα ή σε τροπικές περιοχές) παρατηρείται το φαινόμενο μερικά μελίσσια να μην ξεγωνιάζουν, δηλαδή εν μερει έχουμε μερική διάπαυση. Γι αυτό και ο μελισσοκόμος θα πρέπει να γνωρίζει καλά το μικροκλίμα της περιοχής που ξεχειμωνιάζουν τα μελίσσια του, ωστε να εφαρμόσει ανάλογα και της ανάλογες τεχνικές (π.χ θεραπείες), την κατάλληλη στιγμή.
Η χαμηλότερη τιμή στο κέντρο της μελισσόσφαιρας μπορεί να είναι στους +13°C και στους +8°C στην περίμετρο της.
Για να επιτευχτεί κάτι τέτοιο χρειάζονται ικανό πληθυσμό αλλά και επάρκεια τροφής την οποία θα χρησιμοποιήσουν για την θερμική ενέργεια που θα παράγουν .Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει μέσα στην κυψέλη να υπάρχουν πάντα οι απαραίτητες τροφές σε επάρκεια, που δεν είναι άλλες από το μέλι και την γύρη.
Όταν η θερμοκρασία της κυψέλης πλησιάζει στους 14°C τόσο τελειότερα γίνεται η διαχείμαση, γιατί οι μέλισσες παραμένουν τελείως ήσυχες και ούτε καταναλώνουν πολύ μέλι, ούτε φθείρετε η ζωτικότητά τους, δύο πράγματα που έχουν μεγάλη σπουδαιότητα για την καλή ανάπτυξη του σμήνους κατα την προσεχή άνοιξη.
Επιμέλεια άρθρου: MelissokomiaNet.gr