Πόσες μέλισσες υπάρχουν σ’ ένα μελίσσι;
Ένα ερώτημα που τίθεται συχνά από τους μελισσοκόμους, είναι πόσες μέλισσες υπάρχουν σ’ ένα μελίσσι. Ο υπολογισμός αυτός μπορεί να γίνει μέσω του ζυγίσματος του μελισσιού και σύμφωνα με το βάρος του σώματος της μέλισσας. Πέραν όμως, από τον εντυπωσιασμό που προκαλεί το πλήθος των ατόμων της κυψέλης, η γνώση του αριθμού τους μπορεί να αξιοποιηθεί, ώστε να υπολογιστεί κατά προσέγγιση και ο αριθμός των βαρρόα που παρασιτεί στον πληθυσμό.
Για την προσέγγιση του αριθμού των μελισσών σε μια κυψέλη, σε πείραμα που έγινε στο Εργαστήριο Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας ΑΠΘ, ζυγιζόταν από μια κυψέλη κάθε πλαίσιο ξεχωριστά, πρώτα με μέλισσες και στην συνέχεια το ίδιο πλαίσιο χωρίς μέλισσες. Έτσι η διαφορά του βάρους που προέκυπτε, αντιστοιχούσε στο βάρος των μελισσών. Στην συνέχεια, γνωρίζοντας ότι σε 1g αντιστοιχούν περίπου δέκα μέλισσες, γινόταν ο πολλαπλασιασμός του συνολικού βάρους των μελισσών ανα πλαίσιο (σε γραμμάρια) με το δέκα και υπολογιζόταν ο αριθμός των μελισσών στο κάθε πλαίσιο.
Ύστερα γινόταν ο υπολογισμός του μέσου όρου από όλα τα πλάισια και προέκυπτε ο μέσος αριθμός μελισσών ανά πλαίσιο. Η διαδικασία αυτή γινόταν μια φορά το μήνα σε διάστημα πέντε μηνών και σε διαφορετικό μελίσσι κάθε φορά. Από τα πέντε ζυγίσματα προέκυψε ο τελικός μέσος όρος, και πιο συγκεκριμένα βρέθηκε ότι κάθε πλαίσιο καλύπτεται από περίπου 1582 μέλισσες. Με βάση αυτό τον αριθμό, μπορεί κάθε φορά να γίνεται ο πολλαπλασιασμός με τον αριθμό των πλαισίων και να υπολογίζεται κατά προσέγγιση ο αριθμός των μελισσών στην κυψέλη. Πιο συγκεκριμένα τα αποτελέσματα φαίνονται στον πίνακα 1.
Όπως φαίνεται από τον πίνακα 1, ο πληθυσμός των μελισσών ανά πλαίσιο είναι αυξημένος από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, όπου παρατηρείται και το μέγιστο. Αντίστοιχα, από τα πέντε ζυγίσματα που πραγματοποιήθηκαν, υπολογίστηκε ο μέσος όρος του αριθμού των μελισσών ανά θέση πλαισίου. Από τις μετρήσεις αυτές φάνηκε ότι στις θέσεις 1 και 10, που συνήθως αποθηκεύεται η τροφή, ο πληθυσμός των μελισσών είναι μειωμένος σε σχέση με τις μεσαίες θέσεις που είναι ο γόνος.
Πρακτικά η γνώση του αριθμού των μελισσών ανά πλαίσιο έχει ιδιαίτερη αξία. Και αυτό γιατί μέσω αυτού του αριθμού, μπορεί να υπολογιστεί κατά προσέγγιση ο αριθμός των βαρρόα στον πληθυσμό. Για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να είναι γνωστός ο βαθμός προσβολής του πληθυσμού από βαρρόα, εκφρασμένο σε ποσοστό επι τις εκατό. Στη συνέχεια παίρνοντας ως δεδομένο ότι κάθε πλαίσιο έχει 1582 μέλισσες, γίνεται ο πολλαπλασιασμός με τον αριθμό των πλαισίων στην κυψέλη και υπολογίζεται ο συνολικός αριθμός των μελισσών. Έχοντας γνωστές τις δύο παραμέτρους, μπορεί τελικά να υπολογιστεί κατά προσέγγιση ο αριθμός των βαρρόα, με τον εξής τρόπο: από το βαθμό προσβολής, λέμε ότι στις εκατό μέλισσες έχουμε y αριθμό βαρρόα, στο συνολικό αριθμό μελισσών, πόσα βαρρόα έχουμε; Για να γίνει πιο κατανοητό , παρακάτω δίνεται ένα παράδειγμα: έστω ότι σε ένα μελίσσι με δέκα πλαίσια πληθυσμού, το ποσοστό προσβολής είναι 3%. Πολλαπλασιάζοντας το δέκα με το 1582 υπολογίζουμε αρχικά τον αριθμό των μελισσών, που στη συγκεκριμένη περίπτωση θα είναι 15820. Ύστερα εφαρμόζεται ο παρακάτω τρόπος υπολογισμού:
Στις 100 μέλισσες έχουμε 3 βαρρόα,
Στις 15820 μέλισσες πόσα βαρρόα (y);
y * 100 = 3 * 15820
y * 100 = 47460
y= 47460/100
y=474,6 ή 475 βαρρόα
Ο παραπάνω τρόπος προσφέρει μια προσέγγιση του αριθμού των βαρρόα στην κυψέλη. Έτσι ο μελισσοκόμος μπορεί να εκτιμήσει αν πρέπει η όχι να εφαρμόσει κάποιο θεραπευτικό σκεύασμα ενάντια στο άκαρι, αποφεύγοντας τις άσκοπες εφαρμογές και συνεπώς την οικονομική του επιβάρυνση αλλά και τα υπολείμματα στα προϊόντα της κυψέλης.
Αργενά Νίκη, Γκόρας Γεώργιος και Μπρούμας Γεώργιος
Εργαστήριο Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας, ΑΠΘ
www.beelab.gr
