Κυριακή πρωί και η κεντρική πλατεία της Χάλκης είναι πολύ ήσυχη για μία τόσο ηλιόλουστη και ανοιξιάτικη ημέρα. Ένας σερβιτόρος σε μία από τις καφετέριες εξηγεί ότι μερικοί βρίσκονται στην κυριακάτικη λειτουργία, ενώ οι περισσότεροι είναι ακόμη στα χωράφια. «Το μεσημέρι εδώ θα γίνεται χαμός», λέει βιαστικά και συνεχίζει να στρώνει τα τραπέζια.
Πρόκειται για μία συνηθισμένη σκηνή στο χωριό της Λάρισας, στον δήμο με την μεγαλύτερη έκταση σε καλλιεργήσιμη γη στην Ελλάδα.
Ο λόγος για τον δήμο Κιλελέρ, όπου περίπου το 70% των κατοίκων να είναι γεωργοί, οι οποίοι εδώ και δεκαετίες – εξαιτίας των ξηροθερμικών συνθηκών, αλλά και εν μέρει εξαιτίας του γραφειοκρατικού δαιδάλου – βρίσκονται αντιμέτωποι με έντονη λειψυδρία. Το χρόνιο πρόβλημα που μαστίζει την περιοχή επρόκειτο να λυθεί από την δεκαετία του 1980 με τα έργα της εκτροπής του Αχελώου. Τουλάχιστον 40 χρόνια μετά, όμως, οι κάτοικοι υποχρεώνονται να καταφύγουν σε άλλα μέσα.
Αφενός, με ιδιωτικές πρωτοβουλίες, οι ντόπιοι γεωργοί κάνουν γεωτρήσεις, με ορισμένες από αυτές να φτάνουν έως και τα 300 μέτρα. Δεδομένου ότι η διαδικασία αυτή είναι εξαιρετικά κοστοβόρα και σε ορισμένες περιπτώσεις οικονομικά ασύμφορη, μερικοί καλλιεργητές υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τα χωράφια τους. Όπως τοπικοί παράγοντες εξήγησαν στο moneyreview, σε κλίμακα δήμου αυτή τη στιγμή εκτιμάται πως υπάρχουν έως και 300.000 στρέμματα εγκαταλελειμμένα, ακριβώς επειδή το κόστος της γεώτρησης είναι δυσανάλογα υψηλό.
Αφετέρου, ο δήμος συλλογικά, αλλά και μεμονωμένα οι αγρότες έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα διάρθρωσης των καλλιεργειών, ώστε να απαιτούν πολύ λιγότερο νερό. «Αναγκαζόμαστε να ψαχνόμαστε», τόνισε χαρακτηριστικά στο moneyreview ο πρόεδρος του Γεωργικού Συνεταιρισμού Χάλκης, Κώστας Χατζηκωνσταντίνου. Αυτή η διαδικασία της υποχρεωτικής αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών, η οποία ενέχει και υψηλό οικονομικό ρίσκο για τον κάθε αγρότη, ξεκίνησε πριν από περίπου μία δεκαετία, εν μέσω βαθιάς κρίσης.
Στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών υποβοήθησε σε καθοριστικό βαθμό η «Μπάρμπα Στάθης», η οποία μέσω συμβολαίων με ιδιώτες καλλιεργητές «έσπρωξε» την περιοχή προς τον αρακά, το φασολάκι, το σπανάκι, το ραδίκι.
Η εταιρεία ουσιαστικά επέσπευσε την εισαγωγή της επίσπορης καλλιέργειας στην περιοχή, με βάση την οποία οι αγρότες σπέρνουν την μία καλλιέργεια αμέσως μετά την άλλη. Διπλοκαλλιεργώντας ουσιαστικά τα χωράφια, αποδομήθηκε ο «τυφλοσούρτης» που υπήρχε στην Λάρισα πριν από μερικά χρόνια, όπου οι αγρότες έσπερναν εναλλάξ σιτηρά, βαμβάκια και καλαμπόκια.
Τα προϊόντα αυτά εξακολουθούν βέβαια να υπάρχουν, ενώ όταν αλωνιστούν φέτος ενδέχεται να πιάσουν υψηλότατες τιμές λόγω της «σφιχτής» αγοράς τροφίμων, όπως έχει διαμορφωθεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σημειώνεται όμως πως κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά τις τιμές, όταν η φετινή σοδειά διοχετευθεί στην αγορά.
Πλέον, η ευρύτερη περιοχή της Χάλκης συνεισφέρει έως και το 60% των προϊόντων Μπάρμπα Στάθης στα προϊόντα αυτά (αρακάς, φασολάκι, σπανάκι). Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι την περιοχή την έχουν «περικυκλώσει» και άλλες εταιρείες, όπως η Melissa, η οποία διατηρεί εργοστάσιο μακαρονοποιίας κοντά στην Νίκαια Λάρισας, αλλά και η Barilla. Οι δύο εταιρείες προμηθεύονται αλεύρι από τον Δήμο Κιλελέρ.
