Δεν αποτελεί μυστικό ότι, για λόγους που έχουν αναλυθεί ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν, η Ελλάδα διαχρονικά αδυνατεί να εισπράξει την υπεραξία από τα περισσότερα αγροτικά προϊόντα που παράγει. Εξίσου γνωστό είναι ότι, στον αντίποδα, η Ιταλία, μέσω του «Made in Italy» κατά κανόνα, καταφέρνει να κεφαλαιοποιεί και να εξαργυρώνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της δικής της και όχι μόνο παραγωγής.
Αμφότερες οι παραπάνω διαπιστώσεις αναδεικνύονται για ακόμα μία φορά μέσω της κλαδικής μελέτης για την ιταλική αγορά ελαιολάδου που συνέταξε και έδωσε πριν από λίγες μέρες στη δημοσιότητα το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στη Ρώμη.
Όπως σημειώνεται, μεταξύ άλλων, σε αυτή, μόνο το 30% της ιταλικής παραγωγής εμφιαλωμένου ελαιολάδου αποτελείται από πρώτη ύλη 100% ιταλική. Τα προϊόντα αυτά, εφόσον οι ελιές μεταποιούνται στη χώρα, φέρουν σχετική σήμανση (100% ΙΤΑ) και απευθύνονται κυρίως στην εσωτερική αγορά.
Το υπόλοιπο 70% αποτελείται κυρίως από μείγματα ελαιολάδου και πωλείται τόσο στην τοπική αγορά όσο και στο εξωτερικό ως «μείγμα ελαιολάδου ΕΕ» ή «μείγμα ελαιολάδου ΕΕ και τρίτων χωρών». Αυτό, βέβαια, όπως εύστοχα επισημαίνει το γραφείο ΟΕΥ, έχει ως συνέπεια την εγγραφή του «μείγματος ελαιολάδου» στη συνείδηση των καταναλωτών διεθνώς ως προϊόν «Made in Italy», μια ετικέτα η οποία ορίζει ένα σύνολο προϊόντων που χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα και κατέχουν τις πρώτες θέσεις του διεθνούς ανταγωνισμού.
Δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής η Ελλάδα
Κάπου εδώ μπαίνει στην εξίσωση και η χώρα μας, καθώς, όπως είναι γνωστό, σχεδόν το 50% της ελληνικής παραγωγής εξάγεται σε μορφή χύδην προς τη γειτονική χώρα και, στη συνέχεια, χρησιμοποιείται για την παρασκευή των παραπάνω μειγμάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Κέντρου Εμπορίου που επικαλείται η μελέτη, για την Ελλάδα, η Ιταλία παρέμεινε και το 2021 ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος στον τομέα του ελαιολάδου, απορροφώντας το 64,67% της αξίας των συνολικών εξαγωγών ελαιόλαδου της ΔΚ 150910 («Παρθένο Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, έστω και εξευγενισμένα, αλλά όχι χημικώς μετασχηματισμένα») και το 75,88% του συνολικού όγκου τους.
Επιπλέον, η τιμή αγοράς του ελαιολάδου από την Ιταλία, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, είναι συγκριτικά χαμηλότερη από τον μέσο όρο της εξαγωγικής τιμής του διεθνώς- γεγονός που, όπως επισημαίνει το Γραφείο ΟΕΥ, οφείλεται στην ισχυρή διαπραγματευτική δύναμη των εισαγωγέων και στον μεγάλο όγκο εισαγωγών από τη χώρα μας.
Για την Ιταλία, η Ελλάδα είναι ο δεύτερος, μετά την Ισπανία, μεγαλύτερος προμηθευτής ελαιολάδου, με μερίδιο που ανήλθε το 2021 σε 21,69%, δηλαδή σχεδόν υποτριπλάσιο εκείνου της Ισπανίας (61,53%). Αθροιστικά, οι δύο χώρες κατέχουν το 83,22% των ιταλικών εισαγωγών ελαιολάδου. Ακολουθούν η Τυνησία με μερίδιο 8,54% και η Πορτογαλία με 7,69%.
Την περσινή χρονιά, η αξία των εισαγωγών ελαιολάδου της ΔΚ 1509 («Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, έστω και εξευγενισμένα, αλλά όχι χημικών μετασχηματισμένα) από την Ελλάδα, σημείωσε αύξηση 16,33% και ανήλθε στα 345,5 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που ο όγκος των εισαγωγών σημείωσε πτώση 15,98% και ανήλθε στους 111.610 τόνους (από 132.844 τόνους έναν χρόνο πριν).
Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει και η αξία εισαγωγών ελαιολάδου της ΔΚ 150910, όπου η Ελλάδα κατέχει το 22,93% επί του συνόλου, με αξία εισαγωγών 344,75 εκατ. ευρώ το 2021 από 296 εκατ. ευρώ το 2020.
Πρώτη στο ράφι η ιδιωτική ετικέτα
Δεδομένου ότι οι εξαγωγές της χώρας μας προς την Ιταλία αφορούν σχεδόν αποκλειστικά χύμα προϊόν, δεν αποτελεί έκπληξη η απουσία του επώνυμου ελληνικού ελαιολάδου από τα ράφια των σούπερ μάρκετ της γειτονικής χώρας. Κάτι τέτοιο καθίσταται άλλωστε ακόμα πιο δύσκολο από τη στιγμή που, σύμφωνα με στοιχεία της Nielsen, το μεγαλύτερο μερίδιο πωλήσεων παρθένου και εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου στο συγκεκριμένο κανάλι (26%) αφορά ελαιόλαδο ιδιωτικής ετικέτας (private label).
Όπως αναφέρει το report, η προώθηση ελληνικού ελαιολάδου ιδιωτικής ετικέτας στις αλυσίδες τροφίμων στην Ιταλία παρουσιάζει μεγάλες δυσκολίες, που οφείλονται στο υψηλό κόστος της μεταφοράς, της εμφιάλωσης και της πρώτης ύλης και έχουν ως αποτέλεσμα το ελληνικό προϊόν να καθίσταται μη ανταγωνιστικό σε σχέση με το ελαιόλαδο που εμφιαλώνεται στη χώρα. Προκειμένου να ξεπεραστεί το εμπόδιο αυτό, το γραφείο ΟΕΥ θεωρεί κομβικής σημασίας οι Έλληνες εξαγωγείς «να ενώσουν τις προσπάθειές τους, ώστε να διαπραγματευτούν τη θέση τους στα σούπερ μάρκετ με επώνυμα προϊόντα ελαιολάδου ''Μade in Greece''».
(Γιάννης Τσακάκης - ypaithros.gr)
