Πως αντιμετωπίζουμε την λεηλασία και γιατί συμβαίνει
Κατά τη διάρκεια ξηρασίας (έλλειψη μελιτοφορίας), οι μέλισσες μπορεί να συλλέξουν άλλες γλυκές ουσίες, όπως σιρόπι, πεταμένους χυμούς ή αναψυκτικά. Κανένα όμως από τα παραπάνω, δεν είναι τόσο ελκυστικό όσο το μέλι και η καλύτερη πηγή μελιού κατά τη διάρκεια ξηρασίας είναι ένα άλλο μελίσσι. Οι μέλισσες δε διστάζουν να εισβάλουν σε αδύνατα μελίσσια και να κλέψουν το μέλι τους, σκοτώνοντας συγχρόνως πολλές μέλισσες.
Για κάθε μέλισσα το μέλι σε μία άλλη κυψέλη είναι πηγή τροφής. Η ανιχνεύτρια μέλισσα που μυρίζεται το μέλι προσπαθεί να μπει μέσα στην κυψέλη. Αν στη μάχη που θα δώσει με μια φρουρό μέλισσα επιζήσει, τότε μπαίνει μέσα, γεμίζει τον πρόλοβό της, με μέλι και, όταν επιστρέψει στην κυψέλη της ειδοποιεί τις άλλες μέλισσες ότι βρήκε πηγή τροφής. Ένα αδύνατο μελίσσι δεν έχει πολλές φρουρούς μέλισσες, για να προστατεύσει την κυψέλη τους από τις λεηλάτριες μέλισσες δυνατού μελισσιού. Οι λεηλάτριες μέλισσες συνηθίζουν και μπορεί να λεηλατούν το αδύνατο μελίσσι συνεχώς επί μερικές ημέρες. Με τη συνεχή αυτή επίθεση το λεηλατούμενο μελίσσι είναι καταδικασμένο να πεθάνει, αν δεν επέμβει έγκαιρα ο μελισσοκόμος. Η χαρακτηριστική συμπεριφορά των λεηλατριών μελισσών είναι ότι προσπαθούν να μπουν στην ξένη κυψέλη από κάθε σχισμή ή άνοιγμά της. Η λεηλασία εξαπλώνεται γρήγορα και σε άλλα μελίσσια του μελισσοκομείου και έτσι γενικεύεται το κακό.
Για να αποφύγουμε τη λεηλασία θα πρέπει να έχουμε υπόψη τα παρακάτω:
1. Να διατηρούμε ισοδύναμα σε πληθυσμό μελίσσια και το κάθε ένα να έχει βασίλισσα.
2. Όταν επιθεωρούμε τα μελίσσια σε περίοδο ξηρασίας, να είμαστε προσεκτικοί αλλά σύντομοι. Να μην αφήνουμε εκτεθειμένες κηρήθρες με μέλι, αλλά να τις διατηρούμε σε πάτωμα καλά κλεισμένες.
3. Αν πρέπει να τροφοδοτήσουμε, τότε η τροφοδότηση πρέπει να γίνει πολύ αργά το απόγευμα, για να προλάβει να νυχτώσει, σε περίπτωση που αρχίσει κάποια λεηλασία.
1. Να μειώνουμε την είσοδο της κυψέλης με σίτα, η οποία δεν εμποδίζει τον αερισμό της.
Αν ξεσπάσει λεηλασία στο μελισσοκομείο, είναι δύσκολη η καταστολή της και πρέπει να κάνουμε τις παρακάτω ενέργειες:
1. Σκεπάζουμε όλα τα εκτεθειμένα μέλια και καθαρίζουμε καλά τα σημεία που έσταξε μέλι.
2. Κλείνουμε με κολλητική ταινία τυχόν τρύπες και ρωγμές των κυψελών.
3. Μειώνουμε πολύ την είσοδο των κυψελών με χόρτα ή με τις πόρτες τους.
4. Αν η λεηλασία επαναληφθεί την επόμενη μέρα, τότε καλό είναι να μεταφέρουμε τα αδύνατα μελίσσια σε άλλη περιοχή.
Η σοβαρότερη ίσως επίπτωση της λεηλασίας είναι η μετάδοση ασθενειών. Επειδή τα άρρωστα μελίσσια είναι πιο αδύνατα, λεηλατούνται και ευκολότερα.
Πασχάλης Χαριζάνης
Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
