H λιμοκτονία του μελισσιού, Το μεγάλο λάθος του μελισσοκόμου
Η λιμοκτονία του μελισσιού είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείτε κυρίως το χειμώνα, η νωρίς την Άνοιξη. Όταν ένα μελίσσι ξεμείνει τελείως από τροφή, και δεν έχει τρόπο ή δύναμη να φέρει από έξω προμήθειες για να καλύψει τις ανάγκες του και η συνέχεια είναι ο αργός θάνατος. Στην αρχή οι μέλισσες καταναλώνουν όλο το μέλι, και λόγω έντονης πείνας αναγκάζονται να φάνε το βασιλικό πολτό μέσα από το γόνο αλλά και την γύρη που έχουν αποθηκευμένη επίσης για τάισμα του γόνου.
΄ Οι συνέπειες μόλις αρχίσουν να τρώνε σκέτη - ωμή γύρη, είναι έντονες δυσεντερίες (κίτρινου χρώματος) αφού ο οργανισμός τους είναι συνηθισμένος να καταναλώνει κυρίως υδατάνθρακες δηλαδή μέλι. Στόχος της κοινωνίας είναι να κερδίσει όσο περισσότερο χρόνο μπορεί, μη τυχών αλλάξει το περιβάλλον και οι συλλέκτριες καταφέρουν να βρουν νέκταρ.
Αλλά το μυστικό πριν καταρρεύσει η κοινωνία και πεθάνει το μελίσσι είναι το εξής! Οι μέλισσες προσπαθούν με κάθε δυνατό τρόπο να κρατήσουν την βασίλισσα ζωντανή. Την περιποιούνται και την ταΐζουν μέχρι την τελευταία στιγμή. Μέχρι να πεθάνει και η τελευταία μέλισσα. Γνωρίζουν ότι αν χαθεί αυτή, τότε τελείωσαν όλα. Ξέρετε μόλις τελειώνουν οι προμήθειες σε ένα μελίσσι, η βασίλισσα σταματά να γεννά, και αυτό συμβαίνει επειδή το μελίσσι προσπαθεί να διαχειριστεί τη κατάσταση και να μην φτάσει σε στάδιο λιμοκτονίας.
Οι μέλισσες με κάποιο τρόπο έχουν πλήρη αίσθηση για τις προμήθειες που είναι διαθέσιμες, και αν τα πλαίσια με το μέλι είναι πολλά και βαριά, τότε η βασίλισσα διατηρεί πολύ περισσότερο γόνο. Δοκιμάστε να δείτε ότι όταν ένα μελίσσι έχει πολύ μέλι μέσα διατηρεί και πολλά πλαίσια με γόνο.
Ποιά περίοδος είναι η πιο επικίνδυνη για λιμοκτονία;
Λίγο η πολύ το χειμώνα όλοι επισκεπτόμαστε τα μελίσσια μας και ελέγχουμε για επάρκεια τροφίμων. Και φυσικά είναι μια πολύ επικίνδυνη περίοδος. Εκείνο που παραβλέπουν οι περισσότεροι μελισσοκόμοι είναι νωρίς την Άνοιξη (τέλη του χειμώνα). Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα για να καταλάβετε τη σημαντικότητα αυτής της εποχής. Δεν βγήκε αδίκως η έκφραση το Μάρτη μετράμε τα μελίσσια μας!
Τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να κάνει σκαμπανευάσματα ο καιρός. Θυμάμαι την άνοιξη του 2014 ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου είχε 20 βαθμούς και άνθισαν οι γκορτσίες, οι πορτοκαλιές και όλα τα φυτά 1 μήνα νωρίτερα. Έτσι λοιπόν μετά την καλοκαιρία, οι μέλισσες έριξαν γόνους, πολλούς γόνους. Ξαφνικά όμως (επειδή ήταν χειμώνας ακόμα) ο καιρός το γυρίζει αλλιώς με κρύο βροχές κλπ. Τα μελίσσια έχουν ήδη ρίξει γόνους και έπρεπε να τους ταίσουν. Τότε είναι που ο χρόνος αρχίσει να κυλά αντίστροφα. Αν το μελίσσι καταναλώσει στο γόνο το μέλι μπορεί εύκολα να ξεμείνει και να λιμοκτονήσει.
Θυμάμαι πριν μικρό διάστημα που είχαμε πάει με ένα μελισσοκόμο στο μελισσοκομείο του, και βρήκαμε ένα μελίσσι τελείως νεκρό από λιμοκτονία. Ήταν Φεβρουάριος, και ήταν όλες οι μέλισσες στο πάτο και τις κηρήθρες νεκρές. Μερικές αργοπέθαιναν. Μόλις είδαμε αυτό το πράγμα γρήγορα πήραμε ένα μπουκάλι, ρίξαμε νερό και λίγη βανίλλια (ζυμάρι) ανακαινίσαμε καλά και βρέξαμε με το σιρόπι όλες τις νεκρές μέλισσες. Με την ελπίδα ότι θα ζωντανέψουν μερικές, και ίσως "αναστηθεί" και η βασίλισσα που δεν τη βλέπαμε πουθενά. Που να την βρεις μέσα σε τόσες χιλιάδες πτώματα άλλωστε. Πάντως οι νεκρές μέλισσες ήταν τόσες που είχε φράξει τελείως η είσοδος.
Αφού μουσκέψαμε όλο τις νεκρές μέλισσες με σιρόπι, συνεχίσαμε ελέγχους στα διπλανά μελίσσια να περάσει λίγη ώρα για να δούμε κατά πόσο θα είχε αποτέλεσμα η μέθοδος. Πέρασε λοιπόν η ώρα και λέμε , "δεν πάμε να δούμε". Μόλις ανοίγουμε πάλι το καπάκι, βλέπουμε μια χούφτα μέλισσες οι οποίες είχαν ζωντανέψει. Και προς καλή μας τύχη ήταν και η βασίλισσα ανάμεσα τους.
Χαρήκαμε πάρα πολύ, δώσαμε λίγο γόνο από άλλο μελίσσι, 1 κιλό ζυμάρι κηρόπανο και κλείσαμε το καπάκι. Μετά από λίγους μήνες το μελίσσι αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα και τελικά σώθηκε. Αυτά σας τα λέω συνάδελφοι για να έχετε το νου σας και να ξέρετε πως να πράξετε σε μια περίπτωση λιμοκτονίας. Τώρα θα σας δείξω με φωτογραφίες πως είναι ένα σμήνος όταν πεθαίνει από λιμοκτονία. Οι μέλισσες χώνουν όλο τους το σώμα μέ το κεφάλι μέσα στη κηρήθρα μήπως υπάρχει καμία τελευταία σταγόνα και δεν την φτάνουν. Και πεθαίνουν στη προσπάθεια. Πραγματικά κρίμα, αλλά δυστυχώς συμβαίνουν και αυτά.
Δείτε στις φωτογραφίες χαρακτηριστικά παραδείγματα λιμοκτονίας...
