Τι είναι ο κηρόσκορος και πως αντιμετωπίζεται
Υπάρχουν δύο είδη κηρόσκωρου, Ο Μεγάλος κηρόσκορος (Galleria mellonella ) και ο μικρότερος (Achroia grisella ).Και τα δύο είδη τρώνε το κερί της μέλισσας, ιδιαίτερα τρώνε το κερί που έχει υπολείμματα πρωτεϊνών (υπολείμματα γύρης, κουκούλια αποδερμάτωσης των προνυμφών των μελισσών) .Και τα δύο είδη επηρεάζουν τα ενεργά πλαίσια. Τόσο ο μεγάλος όσο και ο μικρότερος σκώρος θα προκαλέσουν ζημιά σε αφύλακτα πλαίσια κατά την αποθήκευση.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Ο κύκλος ζωής των δύο ειδών κηρόσκωρου αποτελείται από τέσσερα στάδια: αυγό, προνύμφη, νύμφη και ενήλικος σκώρος.
Η ανάπτυξη σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής του σκόρου εξαρτάται σημαντικά από περιβαλλοντικούς παράγοντες, ιδιαιτέρως από τη θερμοκρασία. Η βέλτιστη περιοχή θερμοκρασιών για την ταχεία αναπαραγωγή και ανάπτυξη των σκώρων είναι μεταξύ 28-30ο C. Τα επίπεδα φωτισμού και εξαερισμού παίζουν επίσης σπουδαίο ρόλο.
Αυγά
Ένα θηλυκό κηρόσκωρου ξεκινά τα αυγά αμέσως μετά το ζευγάρωμα και συνεχίζει για περίπου 5 ημέρες. Ο αριθμός των αυγών που παράγονται από το θηλυκό σκώρο εξαρτάται από τη θερμοκρασία, αλλά μπορεί τυπικά να γεννήσουν 300 και 600 αυγά. Το θηλυκό γεννά τα αυγά σε παρτίδες, σε σκοτεινά σημεία σχισμών της κυψέλης.
Χρειάζονται 3-5 ημέρες για τα αυγά να εκκολαφθούν όταν η θερμοκρασία είναι μεταξύ 29-35o C, και μέχρι 35 ημέρες στους 18o C.
Οι προνύμφες
Μόλις εκκολάπτονται τα αυγά του κηρόσκωρου οι προνύμφες αρχίζουν να τρέφονται και να πλέκουν στοές από μετάξι, προστατευόμενες έτσι από τις μέλισσες που θα προσπαθήσουν να τις ανακαλύψουν με αποτέλεσμα να έχουμε σήραγγες με ένα μεταξωτό ιστό.
Η διαδικασία αυτή προκαλεί βλάβες στα κελιά . Η απόδοση και οι προοπτικές πώλησης των προϊόντων μελιού μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο από βλάβη στην κηρήθρα ή την παρουσία της προνύμφης στα πλαίσια .Σε υψηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να πάρει μόνο 20 ημέρες για τις προνύμφες να αναπτυχθούν, αλλά σε ψυχρότερες συνθήκες μπορεί να πάρει πάνω από 5 μήνες. Μόλις οι προνύμφες μεγαλώσουν θα βρουν μια θέση για να αναπτυχτούν , η οποία συνήθως λαμβάνει χώρα στα ξύλινα κουφώματα της κυψέλης.
Οι προνύμφες θα μασήσουν μια κοιλότητα μέσα στο πλαίσιο, προκαλώντας μόνιμη βλάβη , μετά θα σχηματίσουν ένα κουκούλι από μεταξωτή κλωστή (2-3 ημέρες).
Νύμφες / κουκούλι
Το στάδιο της νύμφης περιλαμβάνει τη μετατροπή της νεανικής προνύμφης σε ενήλικο σκώρο.
Η νεοσχηματισθείσα χρυσαλλίδα μέσα στο κουκούλι έχει αρχικά λευκό χρώμα το οποίο μεταβάλλεται σε γκρί έως και μελανό κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης .Μια νύμφη μπορεί να αναπτυχτεί και να εκκολαφθεί μέσα σε 3-8 ημέρες σε θερμές συνθήκες, – αυτό το διάστημα ΄όμως μπορεί να επεκταθεί και σε δύο μήνες σε ψυχρότερα κλίματα.
Ενήλικες
Η διάρκεια ζωής του ενηλίκου σκόρου ποικίλει ανάλογα με το φύλο του σκόρου. Τα θηλυκά ζουν για περίπου 12 ημέρες και τα αρσενικά μπορούν να ζήσουν μέχρι και 21 ημέρες. Τα αρσενικά προσελκύουν τα θηλυκά μέσω ενός συνδυασμού χημικών φερομόνων και σημάτων υπερήχων.
ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Το ενήλικο του Μεγάλου σκώρου είναι μικρό και γκρι και μήκους περίπου 13-19 mm. Υπάρχουν κάποια κηλίδες στα φτερά του, και το πίσω τρίτο του φτερού έχει χρώμα χάλκινο. Ο Μικρός κηρόσκωρος έχει παρόμοιο χρωματισμό, αλλά ‘έχει μήκος μόλις 10-13 mm. Όταν τα φτερά της πεταλούδας είναι μαζεμένα πάνω στο σώμα της εμφανίζονται ως «οροφή» ή σαν σχήμα «βάρκας». Και στα δύο είδη τα αρσενικά είναι μικρότερα από τα θηλυκά και πιο ανοιχτόχρωμα.
Οι αρσενικοί σκώροι μπορούν επίσης να διακρίνονται από την οδόντωση στο μπροστινό μέρος του φτερού, ενώ η περιοχή αυτή είναι ευθεία στα θηλυκά. Τα αυγά του σκόρου είναι πολύ μικρά , περίπου 0,5 χιλιοστά σε διάμετρο, γεγονός που το καθιστά δύσκολο για τους μελισσοκόμους να τα ανιχνεύσουν. Τα αυγά του σκόρου είναι αρχικά λευκά προς ροζ και ιριδίζουν στο φως, μετά, κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης, αλλάζουν σε ένα κιτρινωπό χρώμα .
Οι προνύμφες τόσο του Μεγάλου όσο και του Μικρού σκώρου μπορεί να διακριθούν κυρίως με βάση το μέγεθός τους. Οι προνύμφες του Μεγαλύτερου κηρόσκωρου είναι περίπου 28 χιλιοστά, όταν αναπτυχτούν πλήρως , σε σύγκριση με της προνύμφες του μικρότερου κηρόσκωρου που είναι 13 χιλιοστά. Οι προνύμφες και των δύο ειδών έχουν σκούρο κεφάλι και διάφορα τμήματα στο σώμα. Είναι αρχικά λευκές και μετατρέπονται σε γκρι καθώς μεγαλώνουν.
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους μελισσοκόμους για να ανιχνεύσουν τη παρουσία των σκώρων σε ενεργές κυψέλες καθώς και στον αποθηκευμένο εξοπλισμό.
Οι κηρόσκοροι τυπικά θα βρίσκονται σε περιοχές των κυψελών, όπου οι μέλισσες δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση, όπως το καπάκι και τα εσωτερικά καλύμματα. Οι μελισσοκόμοι πρέπει να κοιτάνε για σήραγγες μεταξιού σε όλα τα πλαίσια κηρηθρών, για σημάδια φαλακρού γόνου που είναι ασφράγιστος (εξ αιτίας της δράσης των μελισσών που άνοιξαν τα κελιά λόγω της ύπαρξης προνυμφών κηρόσκωρου στον πυθμένα του κελιού) και κουκούλια κολλημένα στα πλαίσια ή άλλα σημεία της κυψέλης.
Οι κηρήθρες που δεν χρησιμοποιούνται αποθηκεύονται σε καθαρές αποθήκες με χαμηλή θερμοκρασία (<10⁰С), χωρίς υγρασία και με καλό αερισμό. Κατά την εκτέλεση των επιθεωρήσεων των κυψελών, οι μελισσοκόμοι πρέπει να είναι προσεκτικοί για χαμένη βασίλισσα , αδύναμες αποικίες ή αφύλακτα πλαίσια καθώς αυτά είναι πιο επιρρεπή σε προσβολή από κηρόσκωρο.
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Οι κηρόσκοροι πετούν κυρίως τη νύχτα και είναι σε θέση να πετάξουν μεταξύ των κυψελών και να προκαλέσουν νέες μολύνσεις.
Μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μεταξύ μελισσοκομείων από μεταφορά των μολυσμένων κυψελών.
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι προνύμφες μπορούν να ταξιδέψουν πάνω από 50 μέτρα και ως εκ τούτου μπορούν να κινηθούν μεταξύ γειτονικών αποικιών μελισσών.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την προστασία έναντι του κηρόσκωρου είναι οι ίδιες οι μέλισσες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κηρόσκωρος δεν μπορεί ποτέ να εξαλειφθεί εντελώς από ένα μελισσοκομείο γι ‘αυτό είναι σημαντικό οι μελισσοκόμοι να ασκούν πάντα καλή διαχείριση στην αποικία.
Υγιεινή στο Μελισσοκομείο και σωστή διαχείριση των αποικιών
Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να προσπαθήσουν να κρατήσουν δυνατές τις αποικίες με υψηλή αναλογία των μελισσών στα πλαίσια και μια νεαρή και υγιή βασίλισσα ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι μέλισσες μπορούν να υπερασπιστούν τα πλαίσια κατά του κηροσκώρου.
Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να διατηρούν το μελισσοκομείο τους καθαρό και απαλλαγμένο από αδύναμες αποικίες, νεκρές μέλισσες έξω από τις κυψέλες και αφύλακτα πλαίσια που παρέχουν ένα ιδανικό περιβάλλον αναπαραγωγής του κηρόσκωρου.
Οι μελισσοκόμοι πρέπει επίσης να μεριμνούν για την περίπτωση αντικατάστασης των πλαισίων στις κυψέλες κάθε 3-4 χρόνια.
Επιπλέον, οι μελισσοκόμοι πρέπει να καθαρίζουν τακτικά το κάτω μέρος της κυψέλης και να στοκάρουν τις σχισμές της κυψέλης, οι οποίες είναι μια καλή πηγή τροφής για τις προνύμφες του κηρόσκωρου.
Οι παλιές, μαύρες κηρήθρες προσβάλλονται πολύ ευκολότερα από τις καινούργιες καθότι περιέχουν πολλά πρωτεϊνικά υπολείμματα.
Παλιά άδεια κουτιά μπορούν να καθαριστούν και να τους αφαιρεθούν οποιαδήποτε κουκούλια σκώρου με ένα φλόγιστρο .
Αποθήκευση πλαισίων
Υπάρχει ένας αριθμός μη χημικών μεθόδων για τη διατήρηση των πλαισίων οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διασφαλιστεί ότι δεν έχουν υποστεί ζημιά ή καταστραφεί από τις προνύμφες του κηρόσκωρου.
Οι χημικές θεραπείες θα πρέπει να αποφεύγονται λόγω των υψηλών κινδύνων να μολυνθούν τα προϊόντα μελιού και οι αποικίες των μελισσών.
Οι μελισσοκόμοι θα πρέπει να εξετάσουν τη θερμοκρασία, το ποσό του εξαερισμού, και το επίπεδα φωτός, όταν τα πλαίσια αποθηκεύονται, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η προσβολή τους από κηρόσκωρο.
Στη σωστή θερμοκρασία ο κύκλος ζωής του σκόρου είναι πολύ μικρός (μόλις πάνω από 3 εβδομάδες), έτσι ώστε το πρόβλημα σε αποθηκευμένα πλαίσια πολύ γρήγορα να μπορεί να επαλειφθεί.
Ανεξάρτητα από το λόγο που ένας μελισσοκόμος αποθηκεύει τα πλαίσια θα πρέπει να εξακολουθεί να τα παρακολουθεί τακτικά για σημάδια προσβολής κηρόσκωρου ώστε να προβεί στην αντιμετώπιση κάθε εστίας κηρόσκορου εγκαίρως.
Θερμοκρασία
Τα πλαίσια πρέπει να αποθηκεύονται ή σε πολύ υψηλές ή σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες για να ανασταλούν ή να καταστραφούν τα περισσότερα στάδια του κύκλου ζωής του κηρόσκωρου.
Θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 46o C ή κάτω από -7o C μπορεί να σκοτώσουν όλα τα στάδια του κύκλου ζωής του κηρόσκωρου .
Πολλοί μελισσοκόμοι αποθηκεύουν πλαίσια σε καταψύκτες.
Μάλιστα θερμοκρασίες κάτω από -7o C μπορούν να σκοτώσουν όλα τα στάδια του κύκλου ζωής του μέσα σε 4 έως 5 ώρες.
Τα πλαίσιο πρέπει να διατηρούνται σε αυτή τη θερμοκρασία για την απαιτούμενη χρονική περίοδο και από το σημείο που όλο το υλικό φθάσει στην συνιστώμενη θερμοκρασία.
Ως εκ τούτου, τα πλαίσια που αποσύρονται από τον καταψύκτη πρέπει να είναι απρόσιτα για τους σκώρους και να παραμείνουν στεγνά για να αποτραπεί η στρέβλωση του πλαισίου
Πλαίσια που περιέχουν μέλι ή γύρη θα πρέπει να παραμείνουν στον καταψύκτη μέχρι να χρησιμοποιηθούν.
VIDEO
Τα βίντεο αυτά έχουν δημιουργηθεί για να βοηθήσουν στην παροχή πληροφοριών σχετικά με τον κύκλο ζωής , τη βιολογία, την ταυτοποίηση και τις πιθανές επιλογές διαχείρισης του κηρόσκωρου. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ορισμένα από αυτά τα βίντεο έχουν παραχθεί στο εξωτερικό, καθώς οι συστάσεις θεραπείας που παρουσιάζουν μπορεί να διαφέρουν από εκείνες στην Ελλάδα
